big brother 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Big brother…
is een persoon
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is onzichtbaar; is machtig
- [Bestaansvorm of zijnsorde] is van oorsprong een fictief romanpersonage, gecreëerd door George Orwell in de roman 1984; wordt door sommigen als een echt bestaande persoon of macht beschouwd die onzichtbaar achter de schermen werkzaam is
- [Activiteit of handeling] controleert ongemerkt het doen en laten van de anderen; is op de hoogte van alles wat anderen doen, en grijpt in wanneer iets hem niet bevalt; wordt in meerdere landen opgevoerd in een stuk reality-tv met de naam Big Brother waar een aantal mensen samen opgesloten zitten in een huis en voortdurend vanop een afstand begluurd en gestuurd worden
- [Werkelijkheidswaarde] bestaat als zodanig niet echt, maar wel als symbool voor een instantie die in staat is alles te controleren
Algemene voorbeelden
Wij hebben geen vaste werktijden en haast iedereen heeft een laptop. Veel mensen werken thuis en in het weekend. Wij voeren geen controle uit. Mensen moeten zelf maar uitmaken wat ze doen, zolang het maar geen onoirbare dingen zijn. Wij kennen geen big brother hier. Dat zou te veel werk opleveren.
Echelon, het mondiale Amerikaans-Britse afluisternetwerk, blijft voor rumoer zorgen. Europa vreest voor Big Brother. Is Echelon echt zo alomtegenwoordig? Of schuilen de grote bedreigingen van de privacy elders?
Den Uyl laat een korte video zien waarin mensen door elkaar heen lopen . Het neuraal netwerk van Pires weet de hoofden feilloos te volgen en met meebewegende rode cirkels te omgeven . Van ieder "ingevangen" gelaat worden dan vervolgens de van belang zijnde beeldkenmerken vastgelegd. De laatste schakel in het automatisch herkennen is dan het vergelijken van deze kenmerken met die van een groot aantal personen die in een database liggen opgeslagen. Dat kunnen klanten of werknemers zijn, maar ook criminelen. Krachtig gereedschap voor Big Brother?
Het BKR (Bureau Kredietregistratie) in Tiel begint steeds meer te lijken op Big Brother, die de burgers in de gaten houdt en dan met name hun schuldensituatie, hun kredietwaardigheid.
Miljoenen Big Brothers. Privacy is zowat een modewoord tegenwoordig. We bedoelen met dat woord dat we wat persoonlijk is, ook persoonlijk willen houden. Hier in België spreekt de overheid dan van "bescherming van de persoonlijke levenssfeer". En we hebben ook al wetten daarover. Zo heb je altijd het recht gegevens in te kijken die over jou gaan. Al zijn er beperkingen op dat recht. En bedrijven moeten je laten weten dat ze gegevens over je hebben, wat voor gegevens dat zijn en wat ze ermee gaan doen.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een elektronische big brother
- een Orwelliaanse big brother
Zweden wordt het eerste land in Europa dat gevangenen met een kleine straf de mogelijkheid biedt die thuis uit te zitten, bewaakt door een elektronische big brother [...]. Een deelnemer is de 21-jarige Axel [...]. In plaats van daadwerkelijk naar de cel te gaan, koos hij voor een elektronische "boei" rond de enkel [...]. Komt hij te laat thuis of wordt hij betrapt op het drinken van alcohol of het nemen van drugs, dan gaat een alarm af in het nabijgelegen centrum waar de "gevangenen" worden opgevolgd.
Bullinga relativeert overigens het dreigende beeld van de Orwelliaanse Big Brother.
Spreekwoorden
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
big brother 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een big brother…
is een persoon
- [Activiteit of handeling] leidt een criminele organisatie
- [Wijze] beoefent zijn activiteit achter de schermen
Algemene voorbeelden
Tezelfdertijd moesten de grote boosdoeners, de dealers, meedogenloos worden aangepakt en achter de tralies gezet (cfr de War on Drugs in de USA), en zeker de grote big brother, aan de top van het drugnetwerk, waardoor gans de drugproblematiek zou opgelost worden.
big brother 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een big brother…
is een organisatie
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is machtig; is dominant in de sector waarin ze werkzaam is; is in staat de anderen haar wil op te leggen en de wet te stellen
Algemene voorbeelden
Medio augustus kondigde big brother 'Albert Heijn' (http://www.ah.nl) echter aan virtuele bestellingen vanuit een groot aantal lokale winkels (ook vanuit onder meer Maastricht en Weert) te staken.
Ontstaat daardoor immers niet het risico dat de ene Big Brother, namelijk de mega-bedrijven en de mega-markt-beweging, vervangen wordt door een andere, namelijk de overheid?